بررسی میزان پایداری سورفکتانت غیریونی میریستیل دی متیل آمین اکساید در محیط اکسنده قوی حاوی 5 درصد وزنی سدیم هیپوکلریت، از طریق اندازه گیری سرعت تجزیه آن با استفاده از کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و تیتراسیون دو فازی

مریستیل دی متیل آمین اکساید ، یک ماده فعال سطحی (سورفکتانت) غیریونی است که در سالهای اخیر به طور گسترده ای در صنایع شوینده بعنوان عامل ایجاد کف و همچنین عامل ویسکوز کننده، مورد استفاده قرار می گیرد. علیرغم اینکه این نوع سورفکتانت ها بسیار پایدار هستند با این حال در برخی محیط های شیمیایی خاص مانند پاک کننده های اسیدی قوی و پاک کننده های قلیایی اکسنده حاوی سدیم هیپوکلریت، ممکن است پایداری کافی نداشته باشند. در این تحقیق سعی شده با درنظر گرفتن متغیرهای موثر بر تجزیه یک نوع سورفکتانت مریستیل دی میتل آمین اکساید با نام تجاری "آمونیکس" ، سرعت تجزیه این سورفکتانت در محیط های شیمیایی خاص را بدست آورده و از طریق روابط سینتیکی بتوان مرتبه واکنش تجزیه شدن را نسبت به هرکدام از این متغیرها تعیین و معادله نهایی سرعت تجزیه سورفکتانت را بدست آورد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهند که سرعت تجزیه سورفکتانت آمونیکس نسبت به غلظت naoh از درجه اول و ثابت سرعت تجزیه نسبت به naoh در سه دمای 4،20 و 47 درجه سلیسیوس به ترتیب برابر با 4-10×8655/1، 4-10×7548/2 و 4-10×3294/4 می باشد. همچنین سرعت تجزیه سورفکتانت آمونیکس نسبت به غلظت naclo از درجه اول و ثابت سرعت تجزیه در سه دمای ذکر شده به ترتیب برابر 4-10×4682/3،4-10×9251/4 و 4-10×2582/7 می باشد. از طرفی سرعت تجزیه آمونیکس نسبت به غلظت خود سورفکتانت همانند دو متغیر دیگر از درجه اول و ثابت سرعت تجزیه سورفکتانت در دماهای فوق برابر 4-10×6892/1، 4-10×2205/3 و 4-10×8045/5 می باشد. از آنجایی که اندازه گیری ثابت های سرعت در سه دمای مختلف انجام شده است می توان با استفاده از معادله آرنیوس ثابت های شیمیایی مانند انرژی فعال سازی ea و ثابت آرنیوس a را بدست آورد. انرژی فعال سازی برای تجزیه آمونیکس نسبت به naoh و naclo و خود مولکول به ترتیب برابر برابر 3/14، 55/12، 85/20 کیلو ژول بر مول و ثابت آرنیوس برای موارد فوق به ترتیب برابر 0957/0،10823/0و 6542/0 می باشد. همچنین به منظور مقایسه صحت و دقت نتایج روش تیتراسیون دوفازی، از روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا hplc، نیز استفاده گردید. غلظت آمونیکس در برخی نمونه ها با hplc نیز اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده از روش کروماتوگرافی تایید کننده نتایج حاصل از تیتراسیون دوفازی است هر چند دقت روش کروماتگرافی کمتر از روش تیتراسیون می باشد. کلمات کلیدی: مریستیل دی متیل آمین اکساید، ثابت سرعت، تیتراسیون دوفازی، کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا، ثابت آرنیوس، انرژی فعالسازی، طراحی آزمایش، بهینه سازی. ماده فعال سطحی.